|
THY, 60 yeni uçak satın almak üzere harekete geçti. THY yönetimi, İmalatçılarla 20’si uzun menzilli, 40’ı orta menzilde tek koridorlu uçak için pazarlıklarını sürdürüyor.
 THY’nin her uçak alımında olduğu gibi bu ihalede de Ankara’nın politik tercihleri, Türkiye’nin ABD ve Avrupa ile ilişkileri masaya yatırılacak. Pazarlıklar yapılacak. Bu nedenle Boeing Amerikan Hükümeti, Airbus da Avrupa Birliği üzerinden baskı kuruyor. Ancak yaşanan siyasi bunalım, Anayasa Mahkemesi süreci gibi konular hükümetin elini ayağını bağlıyor, ileri dönük karar alınamıyor. Toplam 60 uçaklık yani en az 7-8 milyar dolarlık ihalede kararın AKP’nin kapatılma davası sonrasına bırakılacağı tahmin ediliyor.
Yaşanacak gecikme nedeniyle THY kısa vadeli uçak kiralama gibi alternatif planlar üzerinde de çalışıyor. En son uçak alımını 2004’te yapan THY, toplam 56 adetlik siparişinin son uçaklarını bu yıl teslim alacak. Ayrıca gelecek yıl için iki adet kiralık A330 filoya katılacak.
UZUN MENZİL HEDEFİ
Projenin en önemli bölümünü uzun menzilli uçaklar oluşturuyor. THY yaklaşık bir yıldır uzun menzilli uçak projesi üzerinde çalışıyor. 2015’ten itibaren alınması planlanan uzun menzilli uçaklar öncelikle 1993’ten bu yana hizmette bulunan dört motorlu Airbus A340’larla değiştirilecek. THY ayrıca 20 uçağa ek 10 adet opsiyonlu yani kesin siparişe çevrilebilir alım için imza atmayı planlıyor. Boeing 787 ile, Airbus da A350XWB ile bu dev ihale için çarpışıyor.
Airbus, 1985’ten bu yana uzun menzilde A310’la başlayıp A340 ve A330’la devam eden filoda A350XWB’nin seçilmesinin pilotajda ciddi bir avantaj sunacağına dikkat çekiyor. Ortak kokpit yapısının ilk etapta yılda 19 milyon dolar tasarruf sağlayacağını, bu rakamın 2020’de daha da artacağını vurguluyor.
Boeing ise ilk uçuşu için gün sayan 787’yi THY’ye satarak Türkiye pazarında uzun menzilli uçak pazarında Airbus hakimiyetini kırmak istiyor. Doların Euro’ya göre düşük kur seviyesinde kalması Boeing’in elini güçlendirirken, pazarlığın nasıl sonuçlanacağı merakla bekleniyor.
SİPARİŞİ KİM ALACAK
THY, hem uzun hem de orta menzilde siparişi tek imalatçıya verebilir. Beklenti Ankara’dan da bu yönde. Yani Boeing seçilirse uzun menzilde tercih 787’den, tek koridorda da tercih 737’den yana olacak. Airbus olursa A350XWB’nin yanı sıra A320 ve A321 alınacak. 2004’teki sipariş gibi aynı tipte iki farklı modele gidilmeyecek.
Gözlerin Ankara’dan gelecek karara baktığı dev ihalede Türkiye’nin elini çabuk tutması gerekiyor. Kriz beklentilerine rağmen hem Boeing’de hem de Airbus’ta uçak sipariş sıraları uzun menzilde 2015, orta sınıfta ise 2013 sonuna kadar dolu.
DAR GÖVDEYE 40 UÇAK
Gelecek beş yıllık büyümesinde tek koridorlu uçak sayısında ciddi bir artış planlayan THY, büyümesini filosuna katacağı 40 dar gövdeli uçakla sürdürmek istiyor. Bunun için koltuk sayısı minimum 150’nin üzerinde uçaklara bakılıyor. Boeing ihalenin bu bölümüne 737 ailesinin 800 ve 900 modelleriyle giriyor. Airbus ise A320 ile A321 öneriyor. 737-900 hariç diğer üç model THY tarafından kullanılıyor. Teslimat için tek koridorda en yakın 2013’e gün verirken ara dönemde THY filosundaki kiralık uçakların sözleşmelerini uzatmayı öngörüyor.
Yıldızınız bol olsun
THY yeni bir hayata başlıyor. Hem ticari savaşında, hem gökyüzünün acımasız rekabetinde artık yalnız değil. Dünyanın en gözde havayolu zincirinin ortasında, kilit noktasında, kimliğini koruyarak mükemmel bir kalkana sahip oluyor.
Yıllar önce başını Swissair’in çektiği "Qualiflyer" ile talihsiz bir denemesi olmuştu. Swissair sonra battı, çıktı ve adı Swiss oldu. Kader, şimdi "Star Alliance" zincirinin içinde lider değil ama THY ile bir zincirin halkasında buluşturdu.
Hep izlemişimdir. Genellikle Star Alliance gibi havayolu ittifaklarına girilirken her ülkenin havayolu şirketi için söylentiler çıkar. Bizde de daha yolun başında "Lufthansa THY’nin pazarına göz dikti. Büyükler küçükleri yemek için bu oyunu oynuyor" gibi sözler dolaşmaya başladı. Oysa bu birlikteliğin içinde böyle bir korku yok. Zaten zincirin halkasını oluşturan havayollarından çoğu kendi ülkelerinin lideri. Bazıları bulundukları bölgelerdeki ekonomik durumları bozulmuş havayollarını satın alarak daha da büyümüş. Ama THY zincirin ortalarında bir coğrafyada çok güçlü bir şirket. Özelleşme de ciddi bir yol alsa da bayrak taşıyıcı bir havayolu.
TÜRKİYE HAVACILIK ÜSSÜ
Bayrak taşıyıcılık konusu bugün havacılık dünyasında çok tartışılıyor. Taşınan bayraktan kaynaklanan imkanlar, uçuş hatları, ikili anlaşmalardaki öncelikleri rekabette büyümek isteyen yetenekli şirketlerin önünde ciddi bir barikat kurmuyor değil. Ama görünen o ki, bu düzen havacılıkta daha uzun bir süre sürecek. Yani bayrak taşıyıcılar Avrupa dışında kolay yıkılmayacak.
Bunu şunun için yazıyorum. THY önümüzde görünen dünya çapındaki ekonomik sıkışmalara, patlayacak yeni krizlere rağmen büyümesine devam edecek. Çünkü bulunduğumuz coğrafya önemli bir havacılık üssü. Aynı zamanda önemli bir transit merkezi. Üstelik şirketin merkezi de İstanbul gibi şıkır şıkır bir şehir. Gizemli, tarih kokan, Avrupa standartlarının üstünde konaklama imkanı veren ve sayılamayacak kadar çok özelliğe sahip bir kent. Bu da THY’nin önemli şanslarından biri. Daha bir çok nedenle THY Star Alliance diye adlanan havayolu zincirinin içinde daima kendi yıldızı ile dikkat çekecek. Uçuş emniyeti, kabin standardı, operasyon kıvraklığı THY’yi Star Alliance içinde asla ezilmesine izin vermeyecek.
THY’nin Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin ve Genel Müdür Temel Kotil havayolu zincirinin diğer üyeleri arasında bütün törenler boyunca lider kimliğiyle durdular. Star Alliance’in çok sayıda getireceği imkanı düşündüğümüzde, THY doğru zamanda doğru bir karar vermiş görünüyor. Umarım Star Alliance THY’ye yeni yıldızlar katar...
Umarım THY, Genel Müdür Kotil’in 5 yıldız rüyası, Karlıtekin’in Kayserili ticari aklıyla birleşip daha çok yıldızlı hale gelir...
Star Alliance töreninden notlar
THY’nin Star Alliance renklerine boyanan Airbus A340 Ankara uçağı 1 Nisan’da Viyana’dan kalkarken heyecan doruktaydı. İşte yıldızlar gecesinden notlar:
Gecenin yıldızı THYYönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin’di (solda). Karlıtekin "Elbet bir gün buluşacağız. Bu böyle yarım kalmayacak" şarkısını söylerken Lufthansa’nın CEO’su Wolfgang Mayrhuber mendil salladı.
İmza töreninde sunucu Korhan Abay’ın kısılan sesi bozuk ses düzeniyle birleşince konuşmaları anlamak zorlaştı.
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım Cumhurbaşkanı çağırdığı için yemeğe katılamadı.
DHMİ, Genel Müdür Orhan Birdal ve Genel Müdür Yardımcısı Funda Ocak tarafından temsil edildi. Sivil Havacılık Genel Müdürü Ali Arıduru’nun yanı sıra kurumdan hiçbir personel gala gecesine katılmadı.
İKİ CEO TÜRK KAHVESİ İÇTİ
CEO’lar törenden bir gün önce Viyana’da Avusturya Havayolları’nın 50’nci yıldönümü kutlamalarında buluştu. Do&Co’nun hazırladığı ikramda THY Genel Müdürü Temel Kotil (sağda), Star Alliance CEO’su Jaan Albrecht’e Kurukahveci Mehmet Efendi’nin orta şekerli, yanında lokum bulunan Türk kahvesini ikram etti.
Hürriyet-Pazar
Sektör Haberleri hakkındaki diğer yazılar
|
= Resimli ilanlar
