|
Çarşamba, 29 Temmuz 2009 |
|
Sakarya Büyükşehir Belediyesi'nin 12 Ağustos 2009 günü yapacağı ihale ile 20 adet belediye otobüsü alınması kararı uzun yıllardır bir kanayan yara haline gelen toplu taşıma için bir anlamda yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülüyor.
Adapazarı aslında uzun yıllar önce şehrin ölçeğinde çok iyi bir toplu taşına sistemine sahip olup belediye otobüsleri bu sistemin ana parçasıydı. 1994 yılına kadar şehrin hemen hemen her bölgesine düzenli aralıklarla belediye otobüsü seferleri yapılmaktaydı. Ne zaman kalkacağı ve nerelerde duracağı belli olan otobüslere Adapazarı halkı oldukça rağbet ediyordu. Belediye otobüs hizmetlerinin bu denli yaygın olması beraberinde yıllar içinde Adapazarı halkında bir toplu taşıma kültürü oluşturmuştu. Modern şehircilik yaşamında çok önemli yer tutan bir kültür. Ancak bu kültür 1994 yılında Belediye otobüs işletmeciliğinin özelleştirilmesi yönünde alınan kararla yok edildi.
Bu kültürün oluşması, ardından yok edilmesi ve günümüze kadar uzayan süreci yani Adapazarı’nda toplu taşımanın tarihini kısa bir hatırlamamız gerekirse;
Adapazarı’nda gerçek manada toplu taşıma 1970 yılların ortasında alınan MAN marka otobüslerle başlamış olup ardından 0302 marka otobüslerle devam etmiştir. Daha önce belediyenin tek tük otobüsleri vardı ama düzenli seferler bu tarihlerde başlamıştı. Yakın zaman kadar ulaşımda kullanılan bu otobüsler artık hem ekonomik ömrünü uzun süre önce tamamlaması hem giderlerinin fazla olması nedeniyle seferlerden çekildi.
1970'li yılların son dönemlerinde Başkan Ünal Ozan tarafından Almanya’dan kullanılmış olarak Bussing Marka otobüsler getirilmişti. O yıllarda şehir içi ulaşımda minibüs tekeli vardı. Bu tekelin kırılması amacıyla getirilen bu otobüsler, kullanılmış olmalarına rağmen oldukça sağlam olup yaklaşık 12-13 yıl Adapazarı halkına hizmet verdiler. Bu otobüslere iniş ve binişler ön ve orta kapıları vasıtasıyla olurdu. Şu an AKM önünde trafiğe kapatılan alana ilk partide getirilen 10 yakın otobüsün üzerlerinde Almanca reklamlar, yine otobüsün içinde Almanca uyarı işaretleri vardı. Bu uyarı işaretleri seferden kaldırılana kadar sökülmedi.
Ardından Erkal Etçioğlu’nun belediye başkanlığı döneminde yine Almanya’dan 20'ye yakın 0305 marka otobüs ikinci el olarak satın alındı. Bu otobüslerinde ilk getirilen Bussingler gibi ön ve orta kapıları vardı.. İniş düğmeleri ve oturma düzeni yine hemen hemen aynıydı..Onları ayıran en büyük özellik tam otomatik vites olmaları ve o yıllara göre modern çizgilere sahip olmaları ve oldukça sessiz olmalarıydı.. Bu otobüslerde 1994 yılına kadar görev yaptılar..
1980 yılların ikinci yarısında iki adet salon tip yerli üretim 0302 marka otobüste alınıp sefere konmuştur.. Bu otobüsler halen seferdedir.
Ünal Ozan’ın başkanlığı döneminde 1990'lı yılların başında 8 adet 3 kapılı yerli MAN otobüs alınarak sefer konuldu.. Bu otobüsleri yine 8 adet olmak üzere yerli BMC'ler izledi..
1994 yılına gelindiğinde Adapazarı Belediyesi'nin elinde 40'a yakın yukarıda saydığımız otobüs tiplerinden oluşan filo vardı.. Ancak 1994 yılındaki seçimlerde Adapazarı’nda Belediye Başkanı olarak göreve gelen Aziz Duran zarar ettiği gerekçesi ile şehir içi toplu taşımacılığı özel sektöre devretti ve tüm araçları elden çıkarttı. 20 yıl içinde oluşturulan hatırı sayılır sayıdaki filo tamamen dağıtıldı. Ancak daha önemlisi yıllar içinde oluşan toplu taşıma kültürü yok edildi. 2-2,5 yıl sonra Belediye yaptığı büyük hatanın farkına vardı ve toplu taşımacılığı tekrar geri aldı. Elde kalan otobüslere küçük yeni otobüsler takviyeli olarak yeniden Belediye işi ele aldı ama eski hava yoktu.
1999 yılındaki depremden sonra Belediye'ye hibe edilen Mercedes ve MAN marka otobüsler uzun yıllar sonra şehire gelen ilk salon tip otobüsler oldu.. Daha sonra yine hibe yoluyla gelen 3 adet otobüs bunları izledi.. Yeni Büyükşehir Belediyesi yasası ile alt belediyelerin yaptığı otobüs işletmesi Büyükşehir'e devir edilince alt Belediyelerin otobüsleri de Büyükşehir’e devir edildi ve uzun süre sonra yeniden bir filo oluştu...
2007 yılında 6 yeni BMC marka modern solo otobüs alındı. Bu yıl ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden 1985 model 2 adet solo otobüs alınmasıyla solo otobüs filosu 20'ye ulaşmış olup, bunların tamamına yakını üniversite hattı ve yeni yerleşim hattında kullanılmaktadır.
Şehirdeki toplu ulaşım bir kaç ana hat dışında tamamen dolmuş taksi ve minibüs hakimiyetinde olup şehir yıllar içinde büyüdükçe yeni hatlar açılmakta ve mevcut eski hatlara yeni ilaveler olmaktadır. Buda şehir trafiğinin her geçen gün içinden çıkılmaz hale getirmiştir. Bunun yanında kapasite üstünde yolcu alarak yolcu güvenliğini tehlikeye sokması, durak sistemine riayet etmeyerek her yerde yolcu indirip bindirmesi gibi modern taşımacılık ile bağdaşmayan uygulamalarda yapılmaktadır.
Yazımızın başlangıcında değindiğimiz gibi yeni alınacak otobüsler ile toplu taşımada yeni bir dönem başlayacak olup bu dönemle birlikte zaman içersinde şehrimizde toplu taşımanın yeni ve modern bir çehreye kavuşacağını günler bizleri beklemektedir. Kent kültürünün en önemli parçası olan ve halkımızın yıllar önce sahip olduğu, daha çok gelişeceğine belediyenin toplu taşımadan çekilmesi ile kaybolan toplu taşıma kültürü, zaman içerisinde tekrar oluşacaktır.
Erkan Türkkan hakkındaki diğer yazılar
|
|
|
= Resimli ilanlar
