|
aramba, 29 Temmuz 2009 |
|
Sakarya Büyükþehir Belediyesi'nin 12 Aðustos 2009 günü yapacaðý ihale ile 20 adet belediye otobüsü alýnmasý kararý uzun yýllardýr bir kanayan yara haline gelen toplu taþýma için bir anlamda yeni bir dönemin baþlangýcý olarak görülüyor.
Adapazarý aslýnda uzun yýllar önce þehrin ölçeðinde çok iyi bir toplu taþýna sistemine sahip olup belediye otobüsleri bu sistemin ana parçasýydý. 1994 yýlýna kadar þehrin hemen hemen her bölgesine düzenli aralýklarla belediye otobüsü seferleri yapýlmaktaydý. Ne zaman kalkacaðý ve nerelerde duracaðý belli olan otobüslere Adapazarý halký oldukça raðbet ediyordu. Belediye otobüs hizmetlerinin bu denli yaygýn olmasý beraberinde yýllar içinde Adapazarý halkýnda bir toplu taþýma kültürü oluþturmuþtu. Modern þehircilik yaþamýnda çok önemli yer tutan bir kültür. Ancak bu kültür 1994 yýlýnda Belediye otobüs iþletmeciliðinin özelleþtirilmesi yönünde alýnan kararla yok edildi.
Bu kültürün oluþmasý, ardýndan yok edilmesi ve günümüze kadar uzayan süreci yani Adapazarý’nda toplu taþýmanýn tarihini kýsa bir hatýrlamamýz gerekirse;
Adapazarý’nda gerçek manada toplu taþýma 1970 yýllarýn ortasýnda alýnan MAN marka otobüslerle baþlamýþ olup ardýndan 0302 marka otobüslerle devam etmiþtir. Daha önce belediyenin tek tük otobüsleri vardý ama düzenli seferler bu tarihlerde baþlamýþtý. Yakýn zaman kadar ulaþýmda kullanýlan bu otobüsler artýk hem ekonomik ömrünü uzun süre önce tamamlamasý hem giderlerinin fazla olmasý nedeniyle seferlerden çekildi.
1970'li yýllarýn son dönemlerinde Baþkan Ünal Ozan tarafýndan Almanya’dan kullanýlmýþ olarak Bussing Marka otobüsler getirilmiþti. O yýllarda þehir içi ulaþýmda minibüs tekeli vardý. Bu tekelin kýrýlmasý amacýyla getirilen bu otobüsler, kullanýlmýþ olmalarýna raðmen oldukça saðlam olup yaklaþýk 12-13 yýl Adapazarý halkýna hizmet verdiler. Bu otobüslere iniþ ve biniþler ön ve orta kapýlarý vasýtasýyla olurdu. Þu an AKM önünde trafiðe kapatýlan alana ilk partide getirilen 10 yakýn otobüsün üzerlerinde Almanca reklamlar, yine otobüsün içinde Almanca uyarý iþaretleri vardý. Bu uyarý iþaretleri seferden kaldýrýlana kadar sökülmedi.
Ardýndan Erkal Etçioðlu’nun belediye baþkanlýðý döneminde yine Almanya’dan 20'ye yakýn 0305 marka otobüs ikinci el olarak satýn alýndý. Bu otobüslerinde ilk getirilen Bussingler gibi ön ve orta kapýlarý vardý.. Ýniþ düðmeleri ve oturma düzeni yine hemen hemen aynýydý..Onlarý ayýran en büyük özellik tam otomatik vites olmalarý ve o yýllara göre modern çizgilere sahip olmalarý ve oldukça sessiz olmalarýydý.. Bu otobüslerde 1994 yýlýna kadar görev yaptýlar..
1980 yýllarýn ikinci yarýsýnda iki adet salon tip yerli üretim 0302 marka otobüste alýnýp sefere konmuþtur.. Bu otobüsler halen seferdedir.
Ünal Ozan’ýn baþkanlýðý döneminde 1990'lý yýllarýn baþýnda 8 adet 3 kapýlý yerli MAN otobüs alýnarak sefer konuldu.. Bu otobüsleri yine 8 adet olmak üzere yerli BMC'ler izledi..
1994 yýlýna gelindiðinde Adapazarý Belediyesi'nin elinde 40'a yakýn yukarýda saydýðýmýz otobüs tiplerinden oluþan filo vardý.. Ancak 1994 yýlýndaki seçimlerde Adapazarý’nda Belediye Baþkaný olarak göreve gelen Aziz Duran zarar ettiði gerekçesi ile þehir içi toplu taþýmacýlýðý özel sektöre devretti ve tüm araçlarý elden çýkarttý. 20 yýl içinde oluþturulan hatýrý sayýlýr sayýdaki filo tamamen daðýtýldý. Ancak daha önemlisi yýllar içinde oluþan toplu taþýma kültürü yok edildi. 2-2,5 yýl sonra Belediye yaptýðý büyük hatanýn farkýna vardý ve toplu taþýmacýlýðý tekrar geri aldý. Elde kalan otobüslere küçük yeni otobüsler takviyeli olarak yeniden Belediye iþi ele aldý ama eski hava yoktu.
1999 yýlýndaki depremden sonra Belediye'ye hibe edilen Mercedes ve MAN marka otobüsler uzun yýllar sonra þehire gelen ilk salon tip otobüsler oldu.. Daha sonra yine hibe yoluyla gelen 3 adet otobüs bunlarý izledi.. Yeni Büyükþehir Belediyesi yasasý ile alt belediyelerin yaptýðý otobüs iþletmesi Büyükþehir'e devir edilince alt Belediyelerin otobüsleri de Büyükþehir’e devir edildi ve uzun süre sonra yeniden bir filo oluþtu...
2007 yýlýnda 6 yeni BMC marka modern solo otobüs alýndý. Bu yýl ise Ýstanbul Büyükþehir Belediyesi'nden 1985 model 2 adet solo otobüs alýnmasýyla solo otobüs filosu 20'ye ulaþmýþ olup, bunlarýn tamamýna yakýný üniversite hattý ve yeni yerleþim hattýnda kullanýlmaktadýr.
Þehirdeki toplu ulaþým bir kaç ana hat dýþýnda tamamen dolmuþ taksi ve minibüs hakimiyetinde olup þehir yýllar içinde büyüdükçe yeni hatlar açýlmakta ve mevcut eski hatlara yeni ilaveler olmaktadýr. Buda þehir trafiðinin her geçen gün içinden çýkýlmaz hale getirmiþtir. Bunun yanýnda kapasite üstünde yolcu alarak yolcu güvenliðini tehlikeye sokmasý, durak sistemine riayet etmeyerek her yerde yolcu indirip bindirmesi gibi modern taþýmacýlýk ile baðdaþmayan uygulamalarda yapýlmaktadýr.
Yazýmýzýn baþlangýcýnda deðindiðimiz gibi yeni alýnacak otobüsler ile toplu taþýmada yeni bir dönem baþlayacak olup bu dönemle birlikte zaman içersinde þehrimizde toplu taþýmanýn yeni ve modern bir çehreye kavuþacaðýný günler bizleri beklemektedir. Kent kültürünün en önemli parçasý olan ve halkýmýzýn yýllar önce sahip olduðu, daha çok geliþeceðine belediyenin toplu taþýmadan çekilmesi ile kaybolan toplu taþýma kültürü, zaman içerisinde tekrar oluþacaktýr.
Erkan Türkkan hakkýndaki diðer yazýlar
|
|
|
= Resimli ilanlar
